मराठी भाषा दिन
महाराष्ट्राची मायबोली, मराठी भाषेचा गौरव करण्यासाठी दरवर्षी दोन दिवस साजरे केले जातात –
१ मे हा ‘मराठी राजभाषा दिन‘ म्हणून, आणि
२७ फेब्रुवारी हा दिवस ‘मराठी भाषा गौरव दिन‘ (मराठी भाषा दिन) म्हणून.
ह्या लेखात आपण ‘मराठी भाषा गौरव दिना’ (मराठी भाषा दिन) वर विशेष लक्ष केंद्रित करू. हा दिवस थोर साहित्यिक विष्णू वामन शिरवाडकर म्हणजेच ‘कुसुमाग्रज’ यांच्या जयंतीनिमित्त साजरा केला जातो.
कुसुमाग्रज आणि मराठी भाषा
कुसुमाग्रजांचा जन्म २७ फेब्रुवारी १९१२ रोजी नाशिक येथे झाला. विष्णू वामन शिरवाडकर हे त्यांचे मूळ नाव, पण त्यांनी ‘कुसुमाग्रज’ हेच टोपणनाव साहित्य क्षेत्रात अमर केले. नाटककार, कादंबरीकार, कवी, कथाकार, आणि विख्यात समालोचक म्हणून त्यांची ओळख आहे. समाजप्रबोधनासाठी त्यांनी आपल्या लेखणीचा पुरेपूर वापर केला.
कविता हा त्यांच्या साहित्याचा केंद्रबिंदू होता. कुसुमाग्रजांच्या कवितेतून समाजाचे आणि जीवनाचे विस्तृत दर्शन घडते. त्यांच्या कवितेतून प्रेम, करुणा, माणुसकी, परोपकार, निसर्गप्रेम यासारख्या भावना मोठ्या प्रभावीपणे व्यक्त होतात.
‘नटसम्राट’, ‘वैजयंती’, ‘विशाखा’, ‘कविता’, ‘आमच्या घरात सूर्य आहे’, आणि ‘मराठी माती’ यांसारख्या त्यांच्या अनेक कृती मराठी साहित्यात मैलाचे दगड मानल्या जातात. मराठी भाषा समृद्ध करण्यासाठी त्यांचे योगदान अतुलनीय आहे.
कुसुमाग्रजांचा मराठी भाषेसाठीचा जिव्हाळा त्यांच्या ‘मराठी माती’ या प्रसिद्ध कवितेत दिसून येतो:
माझा मराठीची बोलू कौतुके,
परि अमृतातेही पैजासी जिंके!
ऐसी अक्षरे रसिके मेळवीन!
मराठी भाषा गौरव दिन
कुसुमाग्रजांच्या महान योगदानाला सलाम करण्यासाठी आणि मराठी भाषेविषयी प्रेम व आदर व्यक्त करण्यासाठी २७ फेब्रुवारी हा दिवस महाराष्ट्रात ‘मराठी भाषा गौरव दिन’ म्हणून साजरा केला जातो. महाराष्ट्र राज्यातील शाळा, महाविद्यालये, विद्यापीठे, आणि इतर संस्थांमध्ये हा दिवस विविध कार्यक्रमांच्या आयोजनासह मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.
मराठी भाषेचे वैभव आणि गौरवशाली इतिहास अधोरेखित करणारी भाषणे, कविता, लेखन तसेच इतर सांस्कृतिक कार्यक्रम या विशेष दिवशी आयोजित केले जातात. विद्यार्थी आणि भाषा प्रेमी एकत्र येऊन मराठी भाषेच्या सौंदर्याची आणि श्रीमंतीची प्रशंसा करतात. आपल्या मातृभाषेबद्दल अभिमान आणि आदर या भावना या दिवसातून व्यक्त होतात.
मराठी भाषेचे महत्त्व
मराठी ही जगातील सर्वात जास्त बोलल्या जाणाऱ्या भाषांपैकी एक आहे. त्याचा समृद्ध इतिहास आणि परंपरा आहे. संत ज्ञानेश्वर, संत तुकाराम, समर्थ रामदास स्वामी आणि इतर संत-महात्म्यांनी मराठी मनावर शतकानुशतके अधिराज्य गाजवले आहे. मराठी भाषा हा महाराष्ट्राचा अविभाज्य भाग आहे आणि येथील लोकांच्या सांस्कृतिक ओळखीशी निगडित आहे.
मराठी भाषा लोकांना एकत्र आणते आणि विचारांच्या देवाणघेवाणीसाठी एक माध्यम म्हणून काम करते. ती भावना व्यक्त करण्याचे आणि संस्कृती व परंपरा जतन करण्याचे एक सशक्त साधन आहे.
मराठी भाषा दिन साजरा करण्याचे काही मार्ग
- मराठी साहित्य वाचून मराठी भाषेबद्दलची आवड व माहिती वाढवा.
- मराठी भाषेबद्दल कुतूहल असलेल्यांना मराठीचे महत्त्व आणि वैभव समजवा.
- मराठीत लिहा, आपल्या भावना मराठीत व्यक्त करा.
- मराठी पुस्तकांचे वाचन सत्र किंवा कविता वाचनाचे कार्यक्रम आयोजित करा.
- तुमच्या मुलांमध्ये मराठी भाषेबद्दल प्रेम रुजवा. त्यांना मराठीतील कथा आणि कविता सांगा.
सारांश
मराठी भाषा गौरव दिन (मराठी भाषा दिन) आपल्या मातृभाषेची महती आणि संस्कृती जपण्याची आठवण करून देतो. कुसुमाग्रजांसारख्या दिग्गज साहित्यिकांच्या योगदानाचा गौरव करून आपल्या भाषेबद्दलचा अभिमान आणि आदर आपण या महत्त्वपूर्ण दिवशी व्यक्त करू शकतो. चला, आपल्या मायबोलीचे जतन करूया आणि भविष्यात मराठी भाषेची श्रीमंती वाढवत राहूया.
English Translation
Marathi Language Day: Honoring Our Mother Tongue (मराठी भाषा दिन)
Maharashtra celebrates two days dedicated to honoring Marathi, its state language:
May 1st commemorates ‘Marathi Rajbhasha Din’ (Marathi Official Language Day)
February 27th is celebrated as ‘Marathi Bhasha Gaurav Din’ (Marathi Language Pride Day)
In this article, we will primarily focus on ‘Marathi Bhasha Gaurav Din’. This day is celebrated to mark the birth anniversary of the illustrious literary figure Vishu Waman Shirwadkar, fondly known as ‘Kusumagraj.’
Kusumagraj and Marathi Language
Kusumagraj was born on 27th February 1912 in Nashik. Though his original name was Vishnu Waman Shirwadkar, he immortalized the pen name ‘Kusumagraj’ within the literary world. He is widely known for his prowess as a playwright, novelist, poet, short story writer, and renowned critic. He powerfully used his writing to inspire social awareness.
Poetry formed the heart of his literary creations. Kusumagraj’s poems offer a comprehensive perspective on society and life. His poetry eloquently expresses emotions such as love, compassion, humanity, nature appreciation, and generosity.
Several of his works, like ‘Natsamrat’, ‘Vaishjayanti’, ‘Vishakha’, ‘Kavita’, ‘Amchya Gharat Surya Ahe’, and ‘Marathi Mati’, are considered seminal within the realm of Marathi Literature. His contribution to the enrichment of the Marathi language is immeasurable.
Kusumagraj’s affection for the Marathi language is evident in his famous poem ‘Marathi Mati’:
My Marathi deserves all my praise,
Sweeter than nectar, it wins the race!
Oh connoisseur, such letters I shall embrace!
Marathi Language Pride Day
To salute Kusumagraj’s profound legacy and express our love and respect for the Marathi language, the 27th of February is observed as ‘Marathi Bhasha Gaurav Din’ in Maharashtra. Educational institutions across the state, including schools, colleges, and universities, celebrate this day with immense enthusiasm and a range of programs.
Speeches, poetry recitals, writing competitions, and other cultural events designed to highlight the splendor and rich history of the Marathi language mark this special day. Students and language enthusiasts
Know More About Marathi Bhasha Din (मराठी भाषा दिन)…
